Günlük olarak dünya genelinde 15-49 yaş aralığındaki milyonlarca kişi, Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar (CYBE) nedeniyle sağlık hizmetlerine başvuruyor. Uzmanlar, klamidya, gonore, sifiliz ve HPV gibi enfeksiyonların son yıllarda daha sık görüldüğüne dikkat çekiyor. Ayrıca hepatit B, HSV, HIV ve HPV gibi viral enfeksiyonlar da en sık karşılaşılan sekiz enfeksiyon arasında yer alıyor. Korunmasız cinsel temas, genç yaşta başlayan cinsel yaşam, dijital platformların etkisiyle artan partner değişimleri ve tedavi ile tarama programlarının eksikliği, bu artışın temel nedenleri olarak gösteriliyor.
CYBE, yalnızca bireylerin sağlığını değil, gebelik ve üreme sağlığını da doğrudan etkileyebiliyor. HIV riski ve diğer komplikasyonlar, korunmasız temasın sonucunda artış gösterebiliyor. Gençler arasında en yüksek risk grubunun 15–24 yaş aralığı olduğu belirtiliyor; bu yaşlardaki bireyler arasında cinsel eğitim düzeyi düşük, partner sayısı yüksek ve prezervatif kullanımı yetersiz olabiliyor. Cinsel temasla bulaşan birçok bakteri, virüs ve parazit yaklaşık 30 farklı patojene kadar çıkabiliyor.
Kadınlar menopoz sonrası daha savunmasız durumda olabiliyor. Vajinal dokunun incelmesi ve bağışıklığın düşmesi gibi nedenlerle ileri yaşlarda enfeksiyonlar daha kolay gelişebiliyor ve belirtiler gençlere göre daha geç fark edilebiliyor. Bu durum, tanı konulmasını geciktirebiliyor.
Belirti ve sessizlik arasındaki fark bazı CYBE’ler uzun süre sessiz kalabiliyor; en sık görülen belirtiler arasında idrara çıkarken yanma hissi, sarı-yeşil ya da köpüklü akıntı, kaşıntı ve genital bölgede ağrı sayılabilir. HPV ve klamidya gibi bazı enfeksiyonlar uzun süre fark edilemeyebildiği için bulaş riski artabiliyor. Özellikle klamidya ve gonore, kadında tüplerde hasar oluşturarak dış gebelik ve tüp tıkanıklığına yol açabilirken erkeklerde sperm taşıma kanallarında hasara neden olabiliyor.
İnceleyenler için erken tanı kilit rol oynuyor dedi Dr. Akif Diri. Erken tedaviyle kısırlık gibi komplikasyonlar önemli ölçüde önlenebilir. Ayrıca prostat dokusunu etkileyebilen bazı CYBE’ler, prostatit adı verilen iltihapların ortaya çıkmasına yol açabilir; kronikleşen enfeksiyonlar pelvik ağrı, idrar sorunları ve cinsel fonksiyon bozukluklarına zemin hazırlayabilir.
Sperm kalitesi üzerinde etkileri enfeksiyonlar, prostatın sekresyon yapısını bozarak sperm kalitesini dolaylı yoldan düşürebilir. Tek eşli ilişkinin bulaş riskini azalttığı ancak kesin koruma sağlamadığı unutulmamalı; bu nedenle yeni bir ilişkiye başlamadan önce CYBE taramaları yapılmalı ve HPV ile hepatit B aşıları tamamlanmalı. Ayrıca korunmasız ilişkiden kaçınılmalı ve bağışıklık sistemi güçlü tutulmalı.
Sağlık çalışanları ve belirli meslek grupları için iğne batması ve vücut sıvılarına maruz kalma gibi riskler, bazı mesleklerde ek tehlikeler doğuruyor. Özellikle klamidya, gonore, trikomonas ve bazı mikoplazmalar prostatta akut ya da kronik inflamasyona neden olabiliyor; tedavi edilmezse kronikleşip uzun süreli ağrı ve cinsel fonksiyon bozukluklarına yol açabiliyor.
News
